Het thema “hooggevoeligheid en angst” komt regelmatig mijn praktijk binnen. Ook de afgelopen weken weer, soms in het klein, soms heel groot.
En ineens kwam bovenstaande (dicht)regel in mijn gedachten. Ik ken hem uit een boek van Fleur Bourgonje. “Wij zijn niét bang…. maar doodsbenauwd!” was het lijflied van haar vader en grootvader, 2 hoefsmeden. Zij zongen dat op momenten van spanning, van innerlijke spanning vooral. Door het zo lang mogelijk inhouden van het stukje “maar doodsbenauwd” probeerden ze hun angst onder controle te krijgen. Wanneer ze tenslotte bekennen doodsbenauwd te zijn, zijn ze het al niet meer.
Schaamte voor angst
Toen ik dat destijds (bijna 20 jaar geleden) las, vond ik het schitterend! En grappig! Ik had nog geen weet van hooggevoeligheid, maar wel van angst. Ik schaamde me vaak voor de dingen waar ik van schrok, en waar mijn lichaam zo heftig op reageerde. Of waar ik me zorgen om maakte, bv de angst niet goed voorbereid te zijn, de angst niet goed genoeg te zijn, de angst een lege huls te zijn….
Je angst bij de hand nemen
En nu las ik dat bevrijdende gedicht, waarin je je eigen angst bij de hand neemt, en zo uitvergroot dat je zelf inziet dat je overdrijft. Maar zonder het te ontkennen. Terugdenkend herinner ik me dat ik zelf een melodietje op die regel verzon, ik had het een tijdje als een “mantra” bij me. En het hielp soms! En als ik met mijn kleuterdochters met kaplaarzen door de regen liep “deden” we liedje wel eens. We genoten van de nadruk op “niét bang”, van de spanning van de stilte midden in de zin, en we gierden het uit na het plechtig uitgesproken “maar doodsbenauwd”.
Hooggevoeligheid en angst gaan samen
Ik heb er sinds die tijd niet meer aan gedacht, maar nu denk ik er ineens met liefde aan terug. Nu ik zoveel meer weet over hooggevoeligheid. Ieder mens is bang. Maar hooggevoelige mensen weten wat het is om “doodsbenauwd” te zijn! Ook in het dagelijks leven. Daarom sloeg dit zinnetje bij mij zo aan!
Mensen die snel angst ervaren zijn vaak hooggevoelig. Bij ernstige klachten leren ze van een hulpverlener manieren om met die angst om te gaan, of krijgen ze medicijnen.
Maar ze leren niet zichzelf te begrijpen. En ze gaan vaak denken dat er iets “mis” is met ze. De erkenning en herkenning van hoogsensitiviteit is vaak de beste sleutel om met angstklachten om te gaan (zie ook de info over het boek van Annek Tol, hieronder)
Er is niks mis met je!
In mijn praktijk komen veel mensen dat “stukje” halen. Ook als het om andere klachten gaat trouwens. Ze voelen zich niet (helemaal) “gezien” in de reguliere hulpverlening, die vaak alleen “end of pipe” oplossingen biedt. Ze willen het totaalplaatje kunnen begrijpen, en iets klopt daar nog niet in. Het is elke keer weer een mooie tocht om samen die puzzel te gaan leggen, en mensen concreet gereedschap te bieden om meer ontspannen door het leven te gaan.
Durf jij je angst onder ogen te zien?
Een eerste stap om daar ruimte in te krijgen is dat je gaat onderkennen dát je bang bent, mentaal of fysiek. Dat je lichaam inderdaad vaak reageert alsof er een groot gevaar op je afkomt. Dat je vaker en heftiger “uitslaat” dan de gemiddelde mens. En vervolgens dat je gaat begrijpen hoe het bij jou precies werkt, en waarom. Welke kwaliteiten er schuil gaan onder de last die je ondervindt. Welke grote voordelen er zitten aan een fijngevoelig systeem. Wat jouw overlevingsstrategieën zijn geworden om je angsten te beteugelen. En hoe je op gezondere manieren met je angst om kunt gaan.
Als jij je op een of andere manier herkent in het bovenstaande, en het is voor jou tijd om daar iets mee te doen, wees welkom!
Boeken van Fleur Bourgonje
Fleur Bourgonje (1946) is schrijver, dichter en wereldreizigster. Haar verhalen bewegen zich gemakkelijk heen en weer tussen droom en werkelijkheid. In veel van haar werk speelt Latijns-Amerika een rol. Haar taal heeft de schoonheid en het ritme van poëzie, en de onderstroom biedt ruimte aan uiteenlopende interpretaties. Mijn sensitieve geest laat zich daar graag in meevoeren! Het citaat boven deze nieuwsbrief komt uit “Een huis voor het leven”, 1994. Ik heb zelf ook genoten van de pockets “de bruiden” en “Oostenwind, koningskind”. Een deel van haar werk is alleen nog tweedehands verkrijgbaar.
Hoogsensitiviteit professioneel gezien (juni 2014)
Mijn collega en schoonzus Annek Tol schreef een boek over hoogsensitiviteit. Het is een boek voor hulpverleners, zoals werkers in de geestelijke gezondheidszorg en coaches. Het geeft inzicht in het begrip hoogsensitiviteit, hoe men dit kan herkennen en hoe het van invloed kan zijn op de klachten van cliënten. De hulpverlening denkt vaak alleen maar vanuit de klachten. Cliënten (gaan) denken dat ze een stoornis hebben. maar vaak is de enige reden dat ze niet geleerd hebben hoe ze met hun gevoeligheid en de prikkels in hun omgeving om kunnen gaan. Als ze dat gaan leren,verdwijnen de klachten vaak grotendeels. Het boek is vormgegeven als een studiereader, en zo leest het ook. Het bevat een schat aan gedegen en goed onderbouwde informatie. Door de grote hoeveelheid tekst is het geen hapklaar overzicht, maar echt iets om je in te verdiepen als je veel met hoogsensitieve cliënten te maken hebt. Het boek is gelardeerd met mooie praktijkvoorbeelden en eigen ervaringen. Het boek is uitgegeven door boom/nelissen, ISBN 978 90 2440 317 2, en kost €22,50.